Festus Toll:
"UNMASKED opent met de Bijlmervliegramp, een tragedie die niet alleen honderden levens tekende, maar ook een wijk en haar gemeenschap in diepe stilte achterliet. Meer dan dertig jaar later blijven er vragen, trauma’s en ongehoorde stemmen die vragen om erkenning. Dit programma legt de lagen van ontkenning, stilzwijgen en systemische blindheid bloot, en biedt ruimte aan makers, denkers en getuigen die weigeren te vergeten. Film wordt hier ingezet als middel om te confronteren, te onthullen en te herinneren. Want alleen door het ontmaskeren van deze verborgen geschiedenis kan er werkelijk recht worden gedaan aan de mensen die zijn geraakt."
Na afloop van het programma gaat actrice Zoë van der Kust in gesprek met Akwasi Ansah, Jasien Joey Khan en Jeunnesse Daflaar-de Maesschalck, drie getuigen, drie overlevenden van de ramp.
Een gat in mijn hart
Olivier S. Garcia | Nederland | 2022 | 48' | Nederlands gesproken | niet ondertiteld
Op 4 oktober 1992 stort een Boeing 747-vrachtvliegtuig van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al neer op de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg in de Amsterdamse Bijlmermeer. Veel buurtbewoners zien de ramp gebeuren, verliezen hun huis, familieleden of vrienden. Ook kinderen zien het vliegtuig, de vuurzee waaruit mensen proberen te ontsnappen en het gat dat overblijft.
Ook rapper/acteur/dichter/activist Akwasi Ansah zag dit alles, hij was toen vier. Hij en andere kinderen uit de buurt maakten tekeningen en verhalen over wat zij zagen, die werden gebundeld in een boek. Dertig jaar later is dit het begin van Akwasi's zoektocht. Samen met zijn lotgenoten gaat hij in deze aangrijpende documentaire, de eerste geproduceerd door Omroep ZWART, de confrontatie met hun trauma aan.
Voor altijd een gat in mijn hart
Robbert Doelwijt Jr. | Nederland | 2023 | 20' | Nederlands gesproken | niet ondertiteld
Akwasi Ansah was pas vier toen hij op 4 oktober 1992, zoals heel veel anderen, getuige was van de Bijlmerramp. Op school maakten kinderen tekeningen en verhalen over de ramp, die dertig jaar later het startpunt vormden voor Akwasi om samen met lotgenoten een zoektocht te beginnen naar hoe de ramp hun levens beïnvloed hebben. Die zoektocht leidde in 2022 tot Olivier S. Garcia's documentaire Een gat in mijn hart.
In 2023 volgt een epiloog, in de vorm van een ‘explanimation’: ZWART’s allereerste geanimeerde korte film, waarin meer voorgeschiedenis, context en nieuwe inzichten worden gedeeld rondom de vliegramp in de Bijlmer. Verteld vanuit het perspectief van kinderen uit de omgeving van de vliegramp, wat deze gebeurtenis met hen heeft gedaan en wat daarvan nog in hen leeft.
In het niets
Daniel Bruce | Nederland | 2013 | 50' | Nederlands, Engels gesproken | Nederlands ondertiteld
De 51-jarige Ghanese kok Agymah leidt als illegale immigrant een teruggetrokken bestaan in de Bijlmer. Alles verandert als hij op een dag de zorg krijgt over de 12-jarige Nina, een meisje dat trappelt van ongeduld om in Amsterdam een nieuwe start te maken en die ervan droomt een carrière als zangeres te maken, net als haar grote idool Madonna. Haar levenslust werkt aanstekelijk en voorzichtig probeert Agymah weer aansluiting te vinden bij het leven buiten. Maar dan slaat het noodlot toe: een Israëlisch vrachtvliegtuig stort neer op hun flatgebouw.
Toen op 4 oktober 1992 de Boeing van El Al op de Bijlmer neerstortte, vielen er ook vele 'identiteitsloze' slachtoffers, mensen die hier illegaal verbleven.Regisseur Daniel Bruce geeft in deze persoonlijke film een fictief gezicht aan deze mensen, opdat ook zij niet vergeten worden. Met Issaka Sawadogo en Lulu Veen in de hoofdrollen.
